جابه‌جایی ایمن، سریع و به‌صرفه کالاها در تجارت جهانی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. روش‌های بسیار زیادی برای انجام این کار وجود دارد که یکی از روش‌های اصلی و متداول آن کارگو یا همان حمل‌ونقل تجاری است. کارگو در گذشته به حمل بار توسط کشتی محدود بود؛ اما امروزه به جابه‌جایی هر باری که بارنامه رسمی گمرکی یا سند حمل دارد از طریق دریا، هوا و زمین کارگو گفته می‌شود.
سرویس‌های کارگو در صادرات و واردات کالا، نقش حیاتی دارند. انتخاب درست نوع کارگو می‌تواند تاثیر مستقیمی بر زمان تحویل، هزینه نهایی و حتی سلامت محموله شما داشته باشد. در ادامه به طور تخصصی‌تر توضیح می‌دهیم کارگو چیست؟ هزینه آن چقدر است و برای انجام آن باید چه مراحلی را طی کرد. پس اگر به دنبال مطمئن‌ترین راه برای ارسال محموله‌های خود هستید تا انتهای این مقاله از رابین ماربین مارین کنار ما بمانید.
کارگو چیست؟
در پاسخ به سوال کارگو چیست؟ می‌توان گفت که کارگو (Cargo) اصطلاحی تخصصی در حوزه حمل‌ونقل بین‌المللی است که به جابه‌جایی بار از یک نقطه جغرافیایی به نقطه‌ای دیگر اشاره می‌کند. این واژه در ابتدا بیشتر در صنعت حمل و نقل دریایی برای توصیف بار کشتی‌ها استفاده می‌شد. اما امروزه طیف وسیعی از روش‌های حمل‌ونقل از جمله هوایی، زمینی و ریلی را نیز در بر می‌گیرد. بنابراین وقتی از کارگو صحبت می‌کنیم منظور مجموعه‌ای از خدمات تخصصی برای انتقال بارهای تجاری از مرزهای داخلی به بین‌المللی است.
انواع ارسال در کارگو
اکنون که با معنی کارگو آشنا شدید، بهتر است تا کمی در خصوص انواع آن نیز بدانید. به طور کلی ارسال کارگو به چهار روش اصلی هوایی، زمینی، دریایی و ریلی صورت می‌گیرد. هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خود را دارند که در ادامه در خصوص آن‌ها صحبت می‌کنیم.
کارگو هوایی
حمل و نقل هوایی سریع‌ترین و مطمئن‌ترین راه برای ارسال بارها است. هزینه کارگو هوایی نسبت به سایر روش‌ها بیشتر است و همین موضوع سبب شده تا این روش بیشتر برای محموله‌های گران قیمت مناسب باشد. امروزه حجم زیادی از محموله‌ها از طریق کارگو هوایی جابه‌جا می‌شوند. به‌طوری که پروازهای خطوط کارگو در بعضی ایرلاین‌ها بیشتر از پروازهای خطوط مسافربری است.
مزایا و معایب کارگو هوایی | |
مزایا | معایب |
سرعت بالا در تحویل بار | هزینه بالا |
مناسب برای کالاهای فاسد شدنی، دارویی، الکترونیکی یا باارزش | محدودیت در حمل کالاهای حجیم یا بسیار سنگین |
امنیت بالا | |
کارگو زمینی
یکی از قدیمی‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش‌های ارسال بار، ارسال از طریق جاده‌های زمینی است. حمل بار زمینی با استفاده از کامیون‌ها، تریلی‌ها و کانتینرهای مخصوص انجام می‌شود. این روش برای حمل انواع بارهای عمومی، صنعتی و حساس بسیار مناسب است.
مزایا و معایب کارگو زمینی | |
مزایا | معایب |
هزینه کمتر نسبت به روش هوایی | زمان طولانی‌تر نسبت به کارگو هوایی |
امکان حمل بارهای نسبتا بزرگ و سنگین | عواملی مانند ترافیک جاده‌ای، شرایط آب‌وهوایی و غیره می‌توانند در روند ارسال محموله اختلال ایجاد کنند. |
انعطاف‌پذیری در مسیر و زمان‌بندی | |
کارگو دریایی
کارگو دریایی گزینه‌ای ایده‌آل برای ارسال بارهای حجیم، سنگین یا کانتینری در مقیاس بالا است. از این روش معمولا برای ارسال محموله‌های بین قاره‌ای استفاده می‌شود. از گذشته تا به امروز، دریاها نقش محوری در تجارت جهانی داشته‌اند و اکنون نیز بیش از ۸۰٪ از حمل‌ونقل کالاها در جهان از طریق دریا انجام می‌شود. سوخت‌های فسیلی، تولیدات پتروشیمی و غیره با این روش جابه‌جا می‌شوند.
مزایا و معایب کارگو دریایی | |
مزایا | معایب |
قیمت مقرون به‌صرفه برای حمل انبوه کالا | زمان تحویل طولانی |
امکان ارسال محموله‌های خاص مانند ماشین‌آلات سنگین یا مواد خام | حمل بار به این روش دارای پیچیدگی‌های تخصصی در گمرک، بیمه و بسته‌بندی است. |
پوشش جهانی از طریق بنادر بین‌المللی | |
کارگو ریلی
از کارگو ریلی برای حمل بارهای سنگین، مواد اولیه سیمان، سوخت و محصولات شیمیایی استفاده می‌شود. معمولا کشورهایی که با هم خطوط ریلی مشترک و متصل دارند از این روش برای جابه‌جایی محموله‌های خود استفاده می‌کنند. برای مثال، کشور ایران می‌تواند از طریق خطوط ریلی به کشورهای همسایه مانند ترکیه، ترکمنستان، آذربایجان و ارمنستان بار ارسال کند. این روش به شدت کارآمد است و برای ارسال برخی کالاها که امکان حمل و نقل هوایی بار یا دریایی آن وجود ندارد، استفاده می‌شود.
مزایا و معایب کارگو ریلی | |
مزایا | معایب |
ایمنی بالا در حمل کالاهای خطرناک یا حساس | این روش محدود به مسیرهای ریلی است و امکان ارسال بار به همه نقاط وجود ندارد. |
هزینه پایین‌تر در مقایسه حمل بار هوایی | برای مسیرهای کوتاه مناسب نیست. |
سرعت قابل قبول | |
روند ارسال بار در کارگو
برای ارسال بار در کارگو شما باید مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:
- در قدم اول شما باید درخواست ارسال بار خود را به شرکت مورد نظر ارائه دهید.
- شما باید مشخصات دقیق محموله خود را به شرکت اعلام کنید. نوع کالا، وزن، ابعاد، تعداد بسته‌ها، ارزش مالی، کشور مقصد و هرگونه شرایط خاص باید به شرکت اطلاع داده شود.
- شرکت بعد از بررسی به شما هزینه انجام این کار را اعلام می‌کند.
- بعد از پرداخت هزینه شما باید مراحل اداری لازم را انجام و فاکتور را دریافت کنید.
- در مرحله بعد محموله به انبار شرکت تحویل داده می‌شود. در این مرحله کالا توسط شرکت بررسی و در صورت لزوم بسته‌بندی یا لیبل‌گذاری می‌شود. همچنین مدارک لازم شامل فاکتور، لیست بسته‌بندی، گواهی مبدا و بیمه‌نامه نیز تهیه می‌گردد.
- شرکت حمل‌ونقل مسئول ترخیص کالا است. پس از صدور بارنامه و تایید نهایی گمرک، محموله به مسیر حمل (هوایی، زمینی یا دریایی) منتقل می‌شود.
- پس از رسیدن کالا به کشور مقصد، بار توسط گمرک آن کشور بررسی می‌شود. گیرنده موظف است با در دست داشتن مدارک مربوطه، فرآیند ترخیص را انجام داده و بار خود را تحویل بگیرد.
قیمت خدمات کارگو
قیمت خدمات کارگو یعنی چه؟ در پاسخ به این سوال می‌توان گفت که هزینه ارسال بار از طریق خدمات کارگو، عدد ثابتی نیست و تحت تاثیر عوامل مختلفی است. حتی شرکت‌های بین‌المللی و مطرح دنیا مانند FedEx نیز برا محاسبه قیمت خدمات کارگو از فرمول‌های چند مرحله‌ای استفاده می‌کنند. اما به‌طور عمومی می‌توان گفت موارد زیر تاثیر مستقیمی بر قیمت خدمات کارگو دارند.
نوع کالا
یکی از اصلی‌ترین موارد در تعیین قیمت کارگو، ماهیت کلی کالا است. مثل کالاهای فاسد شدنی، مواد شیمیایی، اقلام حساس و اجناس گران‌قیمت نیازمند بسته‌بندی تخصصی، بیمه بیشتر و تجهیزات پیشرفته‌تری است. این موارد می‌توانند قیمت خدمات کارگو را بالاتر ببرند.
روش کارگو (هوایی، دریایی، زمینی یا ریلی)
بسته به اینکه شما چه روشی را برای ارسال بار خود انتخاب می‌کنید، هزینه کارگو متفاوت خواهد بود. برای مثال ارسال از طریق هواپیما به دلیل سرعت بالاتر، ایمنی بیشتر و خیلی موارد دیگر گران‌تر از سایر روش‌هاست.
وزن و ابعاد کالا
هرچقدر وزن و ابعاد بار شما بیشتر باشد، طبیعی است که هزینه‌های مربوط به کارگو آن نیز بیشتر خواهد شد. برای مثال در کارگو هوایی وزن بار مهم‌ترین عامل در تعیین هزینه کارگو است.
مسافت و مسیر حمل
قیمت خدمات کارگو از مسافت و مسیر حمل بار نیز تاثیر بسیار زیادی می‌پذیرد. هرچه فاصله کشور مبدا تا مقصد بیشتر باشد، هزینه کارگو نیز بیشتر خواهد شد. مسیرهایی که پرواز یا خطوط ریلی و دریایی مستقیم دارند، هزینه کارگو کمتری خواهند داشت. اما بارهایی که برای رسیدن به مقصد باید از روش‌ها و مسیرهای ترکیبی استفاده شود، هزینه بیشتری را به دنبال خواهند داشت.
خدمات جانبی و سطح شرکت حمل‌ونقل
شرکت‌هایی که خدمات کامل‌تری مانند بسته‌بندی حرفه‌ای، ترخیص گمرکی، ردیابی لحظه‌ای یا بیمه‌نامه کامل ارائه می‌دهند، قیمت بالاتری دارند.
مدت زمان تخمین زده شده برای خدمات کارگو
مدت زمان به عوامل مختلفی بستگی دارد و از چند روز تا چند ماه نیز می‌تواند متغیر باشد. برخی از عوامل موثر بر زمان حمل و نقل کارگو عبارتند از:
- هرچه فاصله بین مبدا و مقصد تحویل بار بیشتر باشد، زمان حمل و نقل نیز بیشتر خواهد بود.
- روشی که شما برای ارسال انتخاب کرده‌اید، نیز بر مدت زمان تخمین زده شده برای خدمات کارگو موثر است. برای مثال ارسال هوایی به مراتب سریع‌تر از ارسال دریایی صورت می‌گیرد.
- شرکت‌های حمل و نقل با هم متفاوت هستند. پس نوع، سرعت و کیفیت ارائه خدمات شرکت هم می‌تواند در زمان انجام خدمات موثر باشد.
مدت زمان تخمین زده شده برای خدمات کارگو به روش‌های دریایی، هوایی، زمینی و ریلی | |
کارگو هوایی | ارسال بین‌المللی از طریق هواپیماهای باری بین ۲ تا ۷ روز کاری زمان می‌برد. |
کارگو دریایی | زمان تحویل در این روش بین 30 تا 80 روز کاری متغیر خواهد بود. |
حمل زمینی یا ریلی | این روش می‌تواند بار را در بازه 10 تا 30 روز کاری به مقصد برساند. |
تفاوت کارگو و فریت بار
فرق فریت بار و کارگو چیست؟ اگرچه در نگاه اول ممکن است اصطلاحات کارگو و فریت بار مترادف به نظر برسند، اما در صنعت حمل و نقل این دو واژه مفاهیم متمایزی دارند و هرکدام در زمینه خاصی به کار می‌روند. کارگو به ارسال بارهای تجاری، صنعتی یا شخصی از طریق مسیرهای هوایی، دریایی، زمینی یا ریلی گفته می‌شود. این روش ارسال بار تحت پوشش شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی و با بارنامه رسمی انجام می‌شود.
فریت بار اصطلاحی رایج برای حمل اثاثیه و وسایل شخصی مسافران است. فریت اغلب توسط افرادی که قصد مهاجرت یا سفر بلندمدت دارند انجام می‌شود و الزامی به ثبت رسمی یا بارنامه بین‌المللی ندارد. اگرچه بسته به کشور مقصد ممکن است به اسناد گمرکی ساده نیاز باشد. در حالی که کارگو بیشتر ماهیت تجاری دارد، فریت بار ماهیت شخصی دارد.
قوانین ارسال بار با کارگو
قوانین ارسال بار با کارگو چیست؟ ارسال بار از طریق کارگو تابع مجموعه‌ای از قوانین دقیق است که رعایت آن‌ها برای بازرگانان و شرکت‌های صادرکننده ضروری است. برخی از مهم‌ترین قوانین کارگو عبارتند از:
- ارسال هرگونه کالای ممنوعه یا قاچاق از جمله داروهای غیرمجاز، سلاح، مواد مخدر یا اجزای حساس نظامی، در تمامی کشورها به شدت ممنوع است.
- مسئولیت ایمنی بار در مرحله بسته‌بندی بر عهده فرستنده است. شرکت حمل‌ونقل تنها موظف به رعایت نکات ایمنی در جریان انتقال است. چنانچه بار به‌درستی بسته‌بندی نشده باشد یا بیمه نشده باشد، مسئولیت خسارت بر عهده فرستنده خواهد بود.
- برخی کالاها به دلایل ایمنی یا زیست‌محیطی قابلیت حمل ندارند. اقلام اشتعال‌زا ، مواد رادیواکتیو، حیوانات در معرض انقراض تنها با مجوز رسمی قابلیت جابه‌جایی دارند.
- قوانین گمرکی کشور مقصد باید از پیش بررسی شود. برخی کشورها محدودیت‌هایی برای ورود مواد غذایی، دارو، الکترونیک یا منسوجات دارند. آگاهی از قوانین واردات کشور مقصد می‌تواند از توقیف یا بازگرداندن کالا جلوگیری کند.
جبران خسارت و بیمه در کارگو
جبران خسارت و بیمه در کارگو یعنی چه؟ حمل بار با ریسک‌های بسیار متعددی همراه است. از همین رو بیشتر شرکت‌های کارگو پوشش بیمه ای گسترده‌ای ارائه می‌دهند. این بیمه شامل محافظت در برابر خسارات فیزیکی، سرقت، تاخیر در تحویل و آسیب‌های ناشی از شرایط محیطی می‌شود. بیمه کارگو بر اساس ارزش واقعی کالا، نوع بار، مسیر و روش حمل محاسبه می‌شود و می‌تواند شامل بیمه تمام خطر یا بیمه محدود باشد.
در صورت بروز خسارت، شرکت‌های کارگو با سرعت عمل و شفافیت، خسارات وارده را ارزیابی و بر اساس بیمه‌نامه جبران می‌کنند. این خدمات علاوه بر تامین امنیت روانی برای تجار باعث افزایش اعتبار شرکت‌های حمل‌ونقل را نیز می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله به‌طور کامل بررسی کردیم کارگو چیست و از خدمات آن که نقش بسیار مهم و غیرقابل انکاری در توسعه تجارت بین‌الملل ایفا می‌کنند، صحبت کردیم. روش‌های مختلفی برای کارگو وجود دارد و همین موضوع سبب شده تا بازرگانان و تجار بتوانند بهترین روش را متناسب با نیازهای خود انتخاب کنند. سرعت، امنیت، انعطاف‌پذیری و قابلیت جابه‌جایی حجم‌های مختلف کالا از مهم‌ترین مزایای کارگو هستند. این موارد سبب شده تا کارگو به ابزاری ضروری برای صادرات و واردات تبدیل شده باشد.
سوالات متداول درباره ارسال کارگو
مزایای کارگو چیست؟
برخی از مهم‌ترین مزایای کارگو عبارت‌اند از:
- صرفه‌جویی در هزینه ارسال بار
- سرعت در ارسال بار به خصوص در حمل هوایی
- امکان ارسال محموله‌های سنگین
- رهگیری ساده
- تنوع بالا در ارسال بار
- خدمات گمرکی و ترخیص کالا
- امنیت بالا
کالای مجاز برای کارگو چیست؟
کالاهای مجاز برای حمل کارگو به قوانین کشور مبدا و مقصد بستگی دارد. اما به‌طور کلی اقلام زیر برای کارگو ممنوع‌اند:
- سلاح گرم
- مواد مخدر
- مواد سمی و خطرناک
- مواد غذایی فاسد
- حیوانات زنده غیرمجاز
برخی کالاها مانند داروها و تجهیزات پزشکی یا حیوانات زنده خاص، فقط با رعایت قوانین و دریافت مجوزهای لازم امکان حمل دارند.